Overheden Noord-Nederland in beroep tegen uitbreiding gaswinning

Het Wetterskip Fryslân stapt naar de Raad van State vanwege de plannen van het Canadese bedrijf Vermilion Energy voor het verlengen en uitbreiden van de gaswinning bij het dorp De Blesse.

Het ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK) heeft de plannen goedgekeurd, maar het waterschap is het daar niet mee eens en gaat ertegen in beroep. De provincie Friesland en de gemeenten Weststellingwerf en Westerveld (Drenthe) hebben zich bij het waterschap aangesloten.

Het gasveld bij De Blesse ligt in de Friese gemeente Weststellingwerf, op de grens van Drenthe, Friesland en Overijssel. In de grensregio wordt door Vermilion Energy in meerdere kleine velden naar gas geboord. In 2022 diende het bedrijf bij het ministerie van Economische Zaken een verzoek in om de productie bij De Blesse te verlengen en ook te verhogen.

Bodemdaling

De staatssecretaris stemde vorig jaar november in met het gewijzigde winningsplan, maar verschillende lokale overheden, zoals het Wetterskip Fryslân, zijn fel tegen de gaswinning in het gebied.

Ze zijn bezorgd over de gevolgen en wijzen op het risico van bodemdaling en de mogelijke gevolgen voor natuur, mens en milieu. De waterstanden ten opzichte van het maaiveld kunnen veranderen door bodemdaling. Bij dalende waterkeringen neemt de kans op overstromingen toe.

Volgens RTV Drenthe is het voor het eerst dat het Wetterskip Fryslân naar de Raad van State stapt.

Acht centimeter

Bij iedere aanvraag voor de winning van gas moet vooraf in kaart zijn gebracht hoe de bodem maximaal kan dalen en wat de gevolgen zijn voor onder andere het watersysteem. De verwachting van de bodemdaling in het gebied is in de plannen voor De Blesse met enkele centimeters bijgesteld.

Sinds de start van de gaswinning in 1999 is de bodem er naar schatting vier centimeter gedaald. Bij de laatste plannen gaat Vermilion uit van een maximale daling van acht centimeter.

Het gaswinningsgebied bij De Blesse ligt tussen de hoge Drentse zandgronden en de lagergelegen Friese veenpolders. Bodemdaling kan hier dus voor problemen zorgen, zegt Joca Jansen, hydroloog bij het Wetterskip Fryslân.

"Als er meer water wegtrekt uit de hoger gelegen gebieden, wordt het daar steeds droger. In de lager gelegen gebieden wordt het juist steeds lastiger om het droog te houden, want daar gaat juist meer water naartoe." Dit kan leiden tot droogte- of natschade, zegt Jansen.

Waterpeil aanpassen

Bij de winning van gas gaat het ministerie ervan uit dat het waterschap het waterpeil kan aanpassen om de gevolgen van de gaswinning te compenseren. Maar volgens Wetterskip Fryslân-bestuurder Remco van Maurik gaat dat niet zomaar.

"We beseffen dat het systeem aan zijn eind is en dat we dat niet nog meer moeten gaan belasten", zegt hij, doelend op het waterbeheer. "We zijn bezig met allemaal landelijke en regionale programma's om het leefbaar te houden. Dit komt er dus nog bovenop en daarmee tast je het systeem nog meer aan."

Schade onherstelbaar

Er zijn voor deze problemen wel maatregelen te verzinnen, zegt hij, "maar alles wat technisch mogelijk is, is wellicht onbetaalbaar of onwenselijk". Vermilion vergoedt volgens afspraken alle maatregelen die waterschappen in de regio moeten nemen. Toch is Wetterskip Fryslân er niet gerust op, omdat de schade volgens het waterschap onherstelbaar is.

De gevolgen van de gaswinning zijn niet alleen een probleem voor het waterschap, maar voor de hele regio, zegt Van Maurik. "Als je de bijvoorbeeld de verdroging in Drenthe wil tegengaan moet je daar water houden en naartoe brengen. Dat kost heel veel geld. Meer geld dan we met deze gaswinning gaan verdienen."