Oorlog Jemen escaleert na aanvallen op Emiraten: 'Lijkt wel weer 2015'
Met aanvallen op Abu Dhabi, hevige gevechten en tal van bombardementen is de oorlog in Jemen in ruim een week tijd snel verder geëscaleerd. Na bijna zeven bloedige jaren is er nauwelijks zicht op vrede in het land, met als gevolg dat de situatie voor de Jemenieten almaar erbarmelijker wordt, zegt Jemen-deskundige Marina de Regt. "Het is echt verschrikkelijk, mensen kunnen geen kant op."
Vorige week maandag kwam de oorlog in Jemen in een nieuwe fase terecht, nadat Jemenitische Houthi-rebellen explosieve drones hadden gestuurd naar Abu Dhabi, het rijkste en grootste emiraat van de Verenigde Arabische Emiraten (VAE). De drones troffen tankwagens en een complex nabij de internationale luchthaven. Er vielen drie doden. Het waren de eerste slachtoffers in de Emiraten van de oorlog in Jemen. Maandag onderschepte de VAE met hulp van de VS twee raketten uit Jemen.
De aanvallen leidden tot hevige bombardementen van de coalitie die wordt geleid door Saudi-Arabië, waar de Emiraten ook deel van uitmaken. Bij een bombardement vrijdag op een gevangenis in Houthi-gebied zijn volgens de laatste tellingen zeker 90 doden gevallen. Verder zijn de gevechten verhevigd in de provincie Ma'rib, waar de Houthi's strijden tegen milities die door de VAE worden gesteund. De Houthi's krijgen steun van Iran.
Strategische ligging
De Emiraten zijn betrokken bij het conflict sinds 2015, als lid van de door de Saudi's geleide coalitie die intervenieerde in het land nadat de Houthi's de macht hadden overgenomen in hoofdstad Sanaa. Jemen-deskundige De Regt, als antropoloog verbonden aan de Vrije Universiteit, benadrukt in het NOS Radio 1 Journaal dat de situatie sindsdien alleen maar complexer geworden is door de vele partijen die inmiddels een rol spelen in het conflict.
Ze legt uit dat alle strijdende partijen belangen hebben in Jemen. "Het land ligt heel strategisch", zegt De Regt. "Het ligt in de zuidwestelijke hoek van het Arabisch Schiereiland, aan de Golf van Aden en de Rode Zee. Er zit olie en gas. En het is altijd een beetje de achtertuin van Saudi-Arabië geweest, dus Saudi-Arabië wil er regeringen waar het veel invloed op kan uitoefenen. Voor de Emiraten is Jemen ook belangrijk, omdat zij zich hier als regionale macht willen tonen. Daar komt bij dat zij de Houthi's niet graag steeds sterker zien worden vanwege de banden met Iran. Het is echt een regionaal conflict."
Jemen is na jaren van strijd verdeeld geraakt over verschillende groeperingen. De Jemenitische regering heeft het meeste gebied in handen, maar dit is vooral onbewoonde woestijn zonder olie, gas of andere natuurlijke bronnen:
Volgens De Regt hebben de recente aanvallen vanuit Jemen op de Emiraten wel voor schrik gezorgd in het land: "Ze willen zich eigenlijk ook wel terugtrekken uit de oorlog, maar dat lukt gewoon niet. Ze hebben een enorme rol gespeeld bij het ondersteunen van een bepaalde brigade die de Houthi's nu terugdrijft."
Begin dit jaar werden de Houthi's verdreven uit de zuidelijke provincie Shabwa door die militie. De Regt: "En de Houthi's willen nu de Emiraten laten zien: dit pikken we niet." De Regt zegt dat er op tal van plekken in Jemen nu hevig wordt gebombardeerd. "Mensen zeggen: het lijkt wel of het weer 2015 is. Het regent 's nachts bommen."
De Jemenieten zijn de grootste slachtoffers, zegt De Regt. Het conflict eiste de afgelopen jaren vele tienduizenden levens, maakte miljoenen dakloos en duwde miljoenen mensen in of tot de rand van hongersnood. "En mensen zullen nu ook weer op de vlucht slaan, met name in de regio Ma'rib, waar nu hevig wordt gevochten."
De Regt legt uit dat de Houthi's met Ma'rib de belangrijkste delen van Jemen in handen zouden hebben. "Dan zouden ze heel sterk aan de onderhandelingstafel zitten en dat verklaart ook waarom er geen centimeter aan vooruitgang wordt gemaakt als het gaat om dergelijke onderhandelingen. Dat is verschrikkelijk frustrerend voor iedereen."
Bij hoge uitzondering lukte het correspondent Daisy Mohr vorig jaar om samen met cameraman Pablo Torres Jemen binnen te komen. Daar zag ze hoe groot de humanitaire ramp in het land is:
