VS: bewijs voor 'filteren' en deporteren door Rusland van honderdduizenden Oekraïners
De VS zegt bewijs in handen te hebben dat Rusland honderdduizenden Oekraïense burgers in 'filterkampen' heeft ondervraagd en Oekraïners onder dwang naar geïsoleerde gebieden in het oosten van Rusland heeft gedeporteerd. De VS schat hun aantal op 900.000 tot 1,6 miljoen. Daaronder zouden ook burgers zijn die hun land vanwege de oorlog vrijwillig hebben verlaten.
"Deze operaties zijn bedoeld om de mensen te vinden die zich in Russische ogen onvoldoende aan het Russische gezag willen onderwerpen", zei de VS-ambassadeur bij de VN-Veiligheidsraad. "En er is groeiend bewijs dat de mensen die pro-Oekraïens zouden zijn 'verdwijnen' of gevangen worden gezet."
'Fantasie'
Haar Russische collega deed de beschuldigingen onmiddellijk af als "fantasie" en een nieuw voorbeeld van westerse desinformatie. Volgens hem zijn 3,7 miljoen Oekraïners gevlucht naar Rusland of naar door Russische separatisten gecontroleerd gebied. Ze worden niet gevangengehouden, zei hij. "Ze leven in vrijheid en zijn vrijwillig in Rusland, ze kunnen gaan waar ze willen en niemand houdt ze tegen als ze het land willen verlaten."
De Amerikaanse ambassadeur vroeg Rusland om de VN en ngo's toegang tot de Oekraïners te geven. "Laat de wereld zien wat daar gebeurt." Ze wil ook toegang tot Oekraïners die krijgsgevangen worden gehouden.
Bijval
De oproep wordt ondersteund door het VN-bureau voor mensenrechten. Ook daar is vastgesteld dat Rusland Oekraïense burgers grondig onderzoekt.
"Mensen worden gefouilleerd, waarbij ze zich volledig moeten uitkleden, en scherp ondervraagd over hun achtergrond, familiebanden, politieke opvattingen en vrienden en kennissen", zei assistent secretaris-generaal voor Mensenrechten Ilze Brands Kehris. "Ze doorzoeken persoonlijke bezittingen, ook telefoons, en verzamelen persoonsgegevens, foto's en vingerafdrukken."
Oekraïners die banden hebben met de Oekraïense strijdkrachten of de Oekraïense overheid werden in sommige gevallen vastgezet en gemarteld of verdwenen spoorloos. Ook is ze bang dat Oekraïense kinderen die zonder ouders in Russisch gebied zijn beland aan Russische adoptieouders worden toegewezen.
Al langer aanwijzingen
De Oekraïense autoriteiten zeiden in april al dat Rusland 'filtratiekampen' had opgezet. De Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa erkende toen dat er berichten waren over gedwongen evacuaties uit door Rusland veroverde gebieden. Het Rode Kruis sprak toen nog van een "punt van zorg".
Human Rights Watch publiceerde begin deze maand een rapport waarin verklaringen van 54 mensen waren opgenomen die het filtratieproces hadden moeten ondergaan of van wie familie of vrienden naar Rusland waren gebracht. In de meeste gevallen ging het om mensen uit de regio's Marioepol en Charkov.
Aan het front
De Oekraïense president Zelensky zegt dat het Oekraïense leger vooruitgang boekt bij het tegenoffensief. "Er is goed nieuws uit de regio Charkov", zei hij. Het Oekraïense leger zou bij de plaats Ballaklejja meerdere dorpen hebben heroverd. Nadere informatie wilde hij niet geven. Berichten op sociale media suggereren dat het Oekraïense leger over een breed front oprukt.
Volgens de legerleiding wordt ook in het zuiden vooruitgang geboekt. Dit is evenmin door onafhankelijke waarnemers bevestigd.
Vandaag komen op een legerbasis in Duitsland militairen van vijftig landen bijeen om te bespreken hoe Oekraïne verder geholpen kan worden.
