De veelbesproken handsbal van Belg Openda: zo gebruikt VAR 'connecting ball technology'
De Belgen verloren dinsdagavond hun eerste groepsduel met 1-0 van Slowakije. Twee doelpunten werden afgekeurd door de videoscheidsrechter: Romelu Lukaku stond bij de eerste treffer buitenspel en Loïs Openda maakte voorafgaand aan het tweede doelpunt hands.
Vooral die tweede afgekeurde goal was het gesprek van de dag. Waarom liep de scheidsrechter naar de monitor buiten het veld? Waarom kwam er een soort 'hartslagmeter' in beeld?
Dat heeft alles te maken met baltechnologie. In de bal zit speciale technologie die precies meet waar de bal is, hoe snel die gaat en of 'ie wordt aangeraakt.
Bekijk hier de afgekeurde goal na hands, minuten voor het laatste fluitsignaal:
De aanraking wordt weergegeven met een soort hartslagmeter, waardoor de VAR kan zien dat Openda met zijn hand contact met de bal had gemaakt, voordat hij de bal voorgaf aan Lukaku, die inschoot.
Data in de bal
De meting wordt gedaan met behulp van connecting ball technology in de bal zelf. Dit werd voor het eerst officieel gebruikt op het WK mannen in Qatar in 2022 en ook op het WK vrouwen in 2023.
De officiële EK-bal 2024 is ontwikkeld door Adidas in samenwerking met FIFA en Kinexon. Een ultragevoelige bewegingssensor - die in het midden van de bal op z'n plek wordt gehouden - registreert elke beweging van de bal 500 keer per seconde en stuurt die gegevens door.
Die data geven allerlei inzichten, zoals snelheid van de bal, rotatie, de weg die de bal aflegde, balbezit, noem maar op. Vandaar dat je op je beeldscherm ook ziet hoe hard een schot was, of wat de precieze rotatie was.
Artificial intelligence
Om te bepalen of er sprake was van een overtreding worden de bewegingsdata gecombineerd met data uit camerasystemen en artificial intelligence. Met die drie componenten kan de exacte spelsituatie worden bepaald. Is er iets mis, dan krijgt de VAR een seintje.
Zoals ook bij de eerste goal van Lukaku.
Lukaku's maakte tien minuten na rust de gelijkmaker; op het oog een geldige goal. Maar de Belg bleek na data-analyse toch net een millimeter buitenspel te hebben gestaan.
Als er mogelijk sprake is van een overtreding, checkt de scheidsrechter de VAR-beelden. En dat is waar het soms gevoelsmatig wringen kan.
Een buitenspelsituatie is meteen duidelijk, tot op de millimeter. Maar bij hands gaat het naast registratie ook om de juiste interpretatie van de FIFA-richtlijnen, dus of de speler bewust de bal heeft aangeraakt met z'n hand of arm of op onnatuurlijke wijze z'n lichaam uitstrekte, met risico op hands.
De scheidrechter oordeelde dat dit bij Openda het geval was.
