Vrouwen van Women's Royal Navy Service verplaatsen een torpedo · Publiek Domein

Koningin keurt vrouwenafdeling Nederlandse marine goed

Binnenkort zullen ook vrouwen rondlopen in het donkerblauwe uniform waarin nu alleen mannen te zien zijn. Koningin Wilhelmina heeft vandaag in Londen een wet ondertekend, waarmee de oprichting van de Nederlandse Marine Vrouwenafdeling is goedgekeurd.

Deelname aan deze afdeling, afgekort 'Marva', is geheel vrijwillig. De werkzaamheden zullen vooral ondersteunend zijn en aan wal plaatsvinden. Er is bijvoorbeeld plaats voor typisten, verpleegkundigen en boekhouders. Het werk op zee wordt aan mannen overgelaten.

Terughoudend

Marva is niet zonder slag of stoot tot stand gekomen. Al sinds 1943 lagen er bij de regering plannen om een Marine Vrouwenafdeling op te richten, maar de koningin was aanvankelijk nog terughoudend. Ze was onzeker over het animo voor de afdeling: staat de Nederlandse bevolking wel positief tegenover het idee van vrouwen in uniform?

Om antwoord te krijgen op deze vraag, is luitenant Larive - hoofd van de Marine Voorlichtingsdienst - naar het bevrijde gedeelte van Nederland gestuurd. Hij kwam onder andere terecht in Terneuzen. Hier klopte hij aan bij de 22-jarige Francien de Zeeuw, die door haar werk in het verzet ook wel bekend staat als 'de heldin van Zeeland'.

Ze wilde dat het initiatief van de meisjes zelf kwam.

Francien de Zeeuw

"Tijdens het bezoek vertrouwde hij mij toe dat de koningin de wet eigenlijk niet wilde tekenen", vertelt De Zeeuw openhartig. "Ze wilde dat het initiatief van de meisjes zelf kwam, dat zij aangaven bij de marine te willen."

Dus ging De Zeeuw in gesprek met mensen uit haar kenniskring in Zeeuws-Vlaanderen. "Ik ken een heleboel meisjes hier", zegt ze. "Ik vroeg ze of ze bij de marine zouden willen als er een vrouwelijke afdeling komt. Als ze ja zeiden, vroeg ik ze een handtekening te zetten."

Zo kwam De Zeeuw met een lijst van twaalf handtekeningen, als bewijs dat er onder vrouwen animo is. Dit was het laatste zetje dat koningin Wilhelmina nodig had om de wet te ondertekenen.

De Zeeuw gaat hoogstwaarschijnlijk binnenkort naar Londen, om daar haar opleiding tot 'marva' te volgen. Ook andere vrouwen zullen voor hun opleiding naar Engeland moeten.

Women's Royal Navy Service

Dat is logisch, aangezien de Nederlandse Marine Vrouwenafdeling is gebaseerd op de Britse versie, de Women's Royal Navy Service, afgekort WRNS. Zowel de uniformen als de rangorde zullen hetzelfde zijn.

De WRNS bestaat sinds de Eerste Wereldoorlog, maar het aantal leden was toen nog beperkt. Inmiddels is het aantal vrijwilligers zo groot, dat het moeilijk is iedereen aan te nemen, zegt de krant Vrije Stemmen.

Vrouwen van de Engelse marine leren marcheren · NIOD

"De eerste leden van de WRNS hebben de moeilijke taak gehad het conservatisme te overwinnen en de mannen van de vloot ervan te overtuigen, dat ook vrouwen geschikt zijn voor werkzaamheden die anders enkel door mannen verricht werden", aldus de krant.

Dat lukte. "Tegenwoordig worden ze als bekwame en prima geschoolde krachten overal gewaardeerd." In Trouw staat hierop aanvullend geschreven: "Zelfs de meest verweerde, oude zeerob zal niet ontkennen dat ze voortreffelijk werk doen."

"Wie hier in Engeland de WRNS aan het werk heeft gezien, zal het toelachen, dat ook wij Nederlandse vrouwen de kans krijgen", wordt er voorspeld.