Winston Churchill, de premier van het Verenigd Koninkrijk · NIOD

Sombere voorspelling Churchill: 'Strijd tot Pasen'

De Britse premier Churchill stelt voor om de huidige Britse regering nog een jaar te handhaven en de verkiezingen voorlopig uit te stellen. Verschillende Nederlandse kranten berichten vandaag over de rede in het Britse Lagerhuis.

Churchill verwacht dat de oorlog in Europa pas tegen het einde van de lente of begin van de zomer van 1945 afgelopen zal zijn. "De coalitieregering moet in stand worden gehouden tot Duitsland is verslagen en de verkiezingen zullen voor hoogstens een jaar moeten worden uitgesteld", redeneert hij daarom.

Door de verkiezingen uit te stellen tot na de capitulatie van Duitsland, kan een groot deel van de Britse militairen weer thuis zijn en meestemmen. De premier zegt zich bewust te zijn van de algemene wens in zijn land om terug te keren tot het partijsysteem.

Hij erkent dat er niet te lang gewacht kan worden met de verkiezingen, "want zonder verkiezingen wordt het begrip democratie een holle uitdrukking. Vandaar dat wij ook moeten wachten tot de mannen van het leger zijn teruggekeerd om hun stem uit te kunnen brengen."

Als de oorlog in Europa ten einde is, zullen verkiezingen worden gehouden en keren we terug tot het partijsysteem.

Winston Churchill

Er zou volgens Churchill na de ondergang van Duitsland nog anderhalf jaar nodig zijn om Japan te verslaan, maar het gaat te ver om de huidige regering tot die tijd te handhaven. "Als de oorlog in Europa ten einde is, zullen verkiezingen worden gehouden en keren we terug tot het partijsysteem."

Coalitieregering of partijsysteem

Vanwege de oorlog werken op dit moment vertegenwoordigers van de grootste politieke partijen samen in een coalitie van nationale eenheid. Dit staat haaks op het gebruikelijke partijsysteem waarbij één politieke partij een duidelijke meerderheid heeft in het parlement en het voor het zeggen heeft binnen de regering.

Met name de Labour Party wil zijn zelfstandigheid terug en pleit voor de nieuwe verkiezingen, die de premier juist wil uitstellen. Als de Labour Party bij de nieuwe verkiezingen een meerderheid behaalt, zijn de dagen van Churchill - fanatiek lid van de Conservatieve Partij - als premier van Groot-Brittannië hoogstwaarschijnlijk geteld.

Churchill besluit zijn rede door te benadrukken dat de verkiezingen ondergeschikt moeten zijn aan het winnen van de oorlog. Hij zegt te begrijpen dat zijn nieuwe voorspelling over de resterende periode tot de capitulatie van Duitsland voor velen een teleurstelling zal zijn. De redactie van de Kroniek van de Week blijft echter positief en schrijft dat Churchill hiermee absoluut niet wil zeggen dat de bevrijding van Nederland ook nog zolang op zich zal laten wachten.

Kritiek vanuit politiek Berlijn

De Telegraaf schrijft dat de rede van Churchill ook in Berlijn is opgevallen. In politieke kringen is men ervan overtuigd dat "de tegenstellingen in de coalitie verdergaan dan naar buiten blijkt".

Bovendien. luidt het commentaar van de nazi's, voorspelde de premier kort geleden nog dat Duitsland uiterlijk met Kerstmis verslagen zou zijn. Nu zou de premier toegeven dat de Duitsers toch nog sterker zijn dan hij eerder beweerde.

De krant zegt dat Churchill opnieuw zijn voorspelling zal moeten herzien: "Het zal nog blijken, wie in de jaren 1944 en 1945 ineen zullen storten: Duitsland en Japan of de Anglo-Amerikaanse indringers op het vasteland."