Op de Amerikaanse militaire begraafplaats in het Zuid-Limburgse Margraten zijn de eerste gesneuvelden begraven. Het zijn militairen die zijn omgekomen bij veldslagen in Duitsland. De Amerikanen willen hun doden niet achterlaten in vijandelijk gebied en daarom wijken ze uit naar Nederland.

Direct na de bevrijding van Zuid-Limburg keek het Amerikaanse leger al uit naar een locatie. Sittard viel af omdat het te dicht bij het front lag, en het werd dus Margraten, een plaatsje in de buurt van Maastricht.

De Nederlandse regering is de Amerikanen graag van dienst, al zijn de gevolgen voor de boeren in het gebied groot: zij moeten vruchtbare landbouwgrond afstaan. Veel boeren wachten nog op een financiële vergoeding.

Zwarte Amerikanen

De inwoners van Margraten weten niet wat hen overkomt. Hun dorp is veranderd in een militair gebied. Doden worden aangevoerd, graven gegraven en de meesten zien hun eerste zwarte mensen.

Opmerkelijk is dat de zwarte Amerikanen de witte gesneuvelden begraven. De zwarte soldaten hebben een speciale positie. In het gesegregeerde Amerikaanse leger is het bijna onbestaanbaar dat een zwarte Amerikaan meevecht. Zij zijn vaak chauffeur of zoals hier in Margraten doodgravers.

Ik merkte dat het er geweldig smerig, stonk maar ik realiseerde in het begin niet dat de stank van de begraafplaats kwam.

De 19-jarige Jefferson Wiggins uit Alabama is zo'n zwarte militair. Net na D-day kwam hij in Normandië aan land. Hij werkte eerst als chauffeur en nu is hij doodgraver in Margraten. Een zwaar beroep, zowel fysiek als emotioneel.

Hij vertelt over zijn aankomst in Margraten. "We kwamen aan vanuit Gronsveld over een modderige weg. Het was er koud en nat, zo'n beetje tussen regen en sneeuw in. De akkers waar we door reden waren volstrekt onbegaanbaar."

Sergeant Wiggins en zijn mannen kregen een houweel en schoppen. "Daarmee gaan jullie aan de slag de komende tijd, zei de commandant. Ik merkte dat het er geweldig smerig stonk, maar ik realiseerde in het begin niet dat de stank van de begraafplaats kwam. Onderweg in Frankrijk en België hadden we iets dergelijks geroken, maar niet eerder zo sterk als hier."

Op de begraafplaats worden de lijken geïdentificeerd en ontdaan van persoonlijke bezittingen. Daarna volgt de teraardebestelling.

Het lijkt erop dat de Amerikanen - met de opmars naar Berlijn in het verschiet - rekening houden met veel slachtoffers. De Nederlandse regering heeft 30 hectare grond ter beschikking gesteld voor de militaire begraafplaats.