Om 06.00 uur vanochtend zijn in Middelharnis op het havenhoofd zeven Armeense mannen gefusilleerd. Gelijk daarna zijn ze in een kuil gegooid en begraven. De Armeniërs - in Duitse krijgsdienst - zijn door de bezetter doodgeschoten nadat ze geprobeerd hadden te vluchten naar het bevrijde deel van Nederland.

De Armeniërs zijn rond 1942 als krijgsgevangenen meegekomen met de Duitsers. Ze belandden - samen met andere Kaukasiërs zoals Georgiërs - in Duitse krijgsdienst, na bloedige veldslagen in het bekken van de rivier de Don.

Zo'n 200.000 Armeniërs zaten als gevolg daarvan in Kiev in krijgsgevangenschap. Vele stierven door honger, ziekten en uitputting. De 90.000 die overbleven werden ingelijfd in het Duitse leger. Ze hadden weinig keus, het was dat of sterven in de kampen.

Verzet

Naar schatting kwamen zo'n 4000 Armeniërs in Nederland terecht. Ook op Goeree-Overflakkee zaten Armeense soldaten. Maar ze waren niet blij met het Duitse uniform. Ze kregen van de bezetter onbeduidende taken.

Vooral de meer ontwikkelde Armeniërs werkten de Duitsers op alle mogelijke manieren tegen. Velen van hen gingen dan ook voor het verzet werken. Zo speelden ze bijvoorbeeld Duitse wapens door naar de ondergrondse.

De Armeniërs krijgen van het verzet opdrachten die de Nederlanders te gevaarlijk vinden. Ze zijn koelbloedig en durven veel. Daarbij speelde mee dat ze wisten dat Stalin hen zag als verraders en ze zwaar gestraft zullen worden als ze terugkeren naar de Sovjet-Unie.

Vlucht

Meerdere keren probeerden deze geronselde manschappen te vluchten naar bevrijd gebied om de geallieerden te helpen. Dat is de zeven mannen in Middelharnis fataal geworden.

Drie dagen geleden vermoordden landgenoten op eigen initiatief op Schouwen-Duiveland een aantal Duitse officieren. Ze dachten dat de bevrijding ophanden was nadat ze Canadese verkenningsteams hadden gezien.

Maar helaas volgde na die paar Canadezen geen offensief. Of de liquidatie van de zeven mannen in Middelharnis een wraakactie van de bezetter daarop is, is niet duidelijk.

Overboord

De zeven zijn gisteren met veerboot De Zuidvliet onder strenge bewaking van de Duitsers vanuit Brouwershaven overgebracht naar Ouddorp en van daaruit vervoerd naar Middelharnis. Op de boot zat ook een groep gearresteerde verzetsmensen. Een van hen probeerde te ontsnappen door overboord te springen. Het is onduidelijk of de man het overleefd heeft.

De executie werd vanuit het bovenraam van het huis van de havenmeester gezien. Een ooggetuige hoorde de mannen roepen "Es lebe Stalin!"

Van de Armeense mannen is alleen de voornaam bekend: Grisha, Ruben, Walodja, Gora, Sascha, Meirapet en Mratschik. Vijf van hen waren ingenieur, Meirapet was student en Mratschik journalist.