Het centrum van Hoorn · NIOD/Beeldbank WO2

'Een van hen zakte door zijn knieën en riep om zijn moeder'

Als vergelding voor de liquidatie van een landverrader heeft de bezetter in Hoorn vijf leden van het verzet gedood. Ze werden bij de kerk van de Noord-Hollandse plaats doodgeschoten.

De Duitsers zonnen op wraak na de executie van de Nederlandse SS'er George Herlee, vijf dagen eerder. Herlee had weten te infiltreren in het verzet. Toen de mannen van Knokploeg Hoorn zijn ware identiteit ontdekten vermoordden ze hem in een kapperszaak in Hoorn.

Vijf willekeurige verzetsmensen moesten daarvoor boeten: Johan Versfelt, Gerardus Jonker, Jacob Jansen, Hendrikus Imming en Johan Janssen. De Duitsers hadden hen gisteren uit de gevangenis in Amsterdam overgebracht naar Hoorn.

Gedwongen te kijken

Via de Westerdijk moesten de mannen te voet dwars door de stad via de Rode Steen naar de Grote Kerk lopen. De 7-jarige Frans Zack zag ze aankomen, hij speelde op dat moment met zijn vriendje bij de hoek van de kerk. De jongens werden weggestuurd door de Duitsers.

Daarna reed een vrachtwagen het Kerkplein op met bewapende militairen. De vijf verzetslieden moeten naast elkaar voor de kerkmuur gaan staan. Omstanders, onder wie veel kinderen die op het plein aan het spelen waren, werden door de Duitsers gedwongen naar de executie te kijken.

Een van de kinderen kon op tijd weg rennen. "Een Duitser zei iets tegen me en wees naar de vijf mannen. Ik verstond hem niet, maar dacht dat ik erbij moest gaan staan. Ik ben hard weggelopen." Een ander kind zag hoe een van de vijf mannen op zijn knieën viel en om zijn moeder riep.

Waarschuwing

Kort daarna doorzeefden de militairen de jonge verzetsmannen met kogels. De plek waar ze neervielen kleurde rood. De omstanders werden gedwongen langs de lijken te lopen. Als waarschuwing: dit gebeurt er als de bezetter wordt aangevallen.

Het was de eerste keer dat het geweld van de oorlog Hoorn binnendrong. Tot nu toe is het rustig geweest in het Noord-Hollandse stadje.

Later op de dag zijn de mannen weggehaald van het plein. Waarschijnlijk zijn ze naar de Kennemerduinen gebracht. Daar heeft de bezetter al veel meer gedode verzetsmensen begraven.