"Het enige vermaak was het staren naar de Duitse vliegende bommen die reutelend over onze hoofden in de richting van Antwerpen vlogen", zegt een Poolse luitenant over zijn stationering op het Zeeuwse Sint Philipsland.

"Het leek me het eind van de wereld", dacht een Nederlandse sergeant over het meest noordwestelijke puntje van de frontlinie. Een Canadese militair was nostalgischer gestemd, ondanks wat beschietingen over en weer: "Het lijkt hier steeds meer op Canada, want een sneeuwlaagje maakt het landschap wit."

De monotone kustbewaking door de internationale groep werd vannacht ruw verstoord door een verrassingsaanval op de Anna Jacobapolder. Daarbij zijn drie Polen, twee Britten en een Nederlandse militair omgekomen. Ook sneuvelden een 19-jarige Nederlandse burger en een onbekend aantal Duitse militairen.

Watertoren opgeblazen

Doelwit van de charge was de 23 meter hoge watertoren in de polder. Daarvanuit werden artilleriebeschietingen geleid op de Duitse stellingen op het nog bezette Schouwen-Duiveland.

In het holst van de nacht waren Duitse Fallschirmjäger de kilometer brede zeearm Zijpe overgestoken; door gebruik te maken van het tij konden ze dat geruisloos doen. De verdedigers van de watertoren werden totaal overvallen door de aanval: telefoonverbindingen waren al doorgeknipt toen ze alarm wilden slaan.

Zo'n vijftig Duitse commando's vielen op drie plekken aan in de polder. Geharde strijders in sneeuwpakken, met wit geschilderde wapens, zodat ze nauwelijks opvielen in de sneeuw.

Een groep overviel enkele wachtposten aan de dijk, terwijl een tweede de Poolse tankgroep in de buurt bezighield. Het derde team kon zo ongehinderd bij de watertoren komen: met een luide explosie ging die rechtstandig ten onder.

"De galm van de beschieting zwakte af en de geluiden losten daarna op in de duisternis", vertelt de Poolse luitenant Ostromecki. "De Duitsers hadden hun doel bereikt en ze trokken snel terug. In de verte werd nog wat geschoten en toen werd het stil op het schiereiland."

De commandant van Ostromecki bleek dodelijk te zijn geraakt toen hij staand in de koepel van zijn tank de omgeving afspeurde naar de aanvallers. Luitenant Poniatowski (23) was een in Parijs geboren Poolse prins, die toen de Duitsers Frankrijk binnenvielen zich in Engeland aansloot bij de gevluchte Poolse troepen.

Sergeant Piet Avontuur werd na de slag ook dood teruggevonden. De stoottroeper uit Breda, die aan een Britse gevechtseenheid was toegevoegd om de Zeeuwse dijken te bewaken, zou eind deze maand 25 zijn geworden.

Britse militairen vonden zijn lichaam in een sloot, half onder de sneeuw. "Daar lag Pietje", verzucht zijn strijdmakker Geert van Rijmenam. "Hij zag er verschrikkelijk uit. Was door zijn kin en poeties [beenlappen] geschoten. Zijn gezicht was bijna niet meer te herkennen."