George Maduro · NIOD / Beeldbank WO@

Verzetsheld George Maduro (28) overleden

In kamp Dachau is de oorlogs- en verzetsheld George Maduro overleden. De 28-jarige Maduro is bezweken aan de vlektyfus.

"Een bijzonder mens", zeggen ooggetuigen die eerder met hem vastzaten in Saarbrücken. Hij was ziek en verzwakt maar toch hielp hij zijn medegevangenen en sprak hen moed in. Hij trachtte zelfs de cipiers te overtuigen van het kwaad van het naziregime.

Toen hij na een bombardement op het kamp de kans kreeg te ontsnappen, koos hij er samen met een vriend voor te blijven om anderen onder het puin vandaan te halen. "Hij was de held van de gang", zeggen medegevangenen.

Curaçao

Maduro werd in 1916 geboren op Curaçao. Zijn toekomst was al bepaald. Als kind van een welvarende Joodse familie zou hij het familiebedrijf overnemen. Ter voorbereiding werd hij als 10-jarige naar Nederland gestuurd voor zijn opleiding. Daarna zou hij terugkeren naar zijn eiland. Hij doorliep alles met het grootste gemak, het gymnasium, een studie rechten, maar toen kwam de oorlog.

Zijn ouders vroegen hem terug te komen, ze maakten zich zorgen over de opkomst van de antisemitische nazi's. Maar Maduro weigerde, hij wilde zijn vaderland verdedigen. Hij volgde een militaire opleiding en werd benoemd tot luitenant bij de cavalerie.

De slag om villa Leeuwenbergh

Bij de Duitse inval op 10 mei 1940 kreeg George Maduro de opdracht om villa Leeuwenbergh bij Leidschendam te heroveren. Duitse parachutisten hadden het gebouw ingenomen vanwege de strategische ligging: met aan de achterzijde het vliegveld Ypenburg en aan de voorkant de tolbrug vormt de villa een verbinding naar de binnenstad waar de Nederlandse regering zetelt.

Met veel moed en bravoure slaagt de jonge Maduro erin de villa met maar twaalf man te heroveren. Ze trekken over de Vlietbrug en liggen onder vuur. Maduro gaat voorop en geeft zijn mannen opdracht te blijven vuren.

Hierdoor denken de Duitsers door een groot bataljon aangevallen te worden. Ze geven zich over en worden door Maduro en zijn jonge soldaten krijgsgevangen gemaakt.

Gevangenschap en verzet

Als Nederland capituleert moet Maduro de Duitsers laten gaan. De rollen zijn nu omgekeerd. Hij wordt zelf vastgezet, opgesloten in het Oranjehotel, de gevangenis in Scheveningen.

Als hij vrijkomt sluit hij zich aan bij het verzet. Hij verricht voornamelijk spionagewerk. Hij wordt weer opgepakt en belandt voor de tweede keer in het Oranjehotel. Dit keer zit hij in Einzelhaft, eenzame opsluiting zonder mogelijkheid tot contact met de buitenwereld of andere gevangenen. De gevangenispredikant Gerrit Bos bezoekt hem.

"Ofschoon het niet ongevaarlijk voor mij was, omdat ik George niet mocht bezoeken, deed ik het toch meestal iedere dag. Voor lange gesprekken was in de regel geen tijd en gelegenheid, maar wel voor een bemoedigend woord, een handdruk of het overbrengen van een boodschap."

Na maanden van eenzame opsluiting en martelingen komt hij december 1941 vrij. "Ik ben er anders uit gekomen dan ik erin ben gegaan", zegt hij zelf. Hij weigert de verplichte Jodenster te dragen, duikt onder en zet zijn verzetswerk voort.

Verzetswerk

Volgens de Amerikaanse piloot Rothery McKeegan haalden Maduro en zijn vriend Oncko Wittewaal van Stoetwege voor de ondergrondse wapens uit Duitse barakken. Ook verzamelden ze inlichtingen over vijandelijke doelen. Maduro helpt geallieerden vluchten naar Spanje en Portugal om zo naar Engeland te komen.

In 1943 vertrekt hij zelf. Samen met enkele geallieerde piloten en zijn verzetsvriend Oncko wil hij via België, Frankrijk en Spanje Engeland bereiken waar ze zich bij de Nederlands Strijdkrachten aan willen sluiten. Op de grens tussen België en Nederland wordt de groep aangehouden. Ze zijn verraden door de Belg Prosper Dezitter.

De piloten trachten de verzetsmensen te beschermen en hun identiteit te verbergen, maar de Duitsers weten naar wie ze zoeken. De twee worden opgesloten in Saarbrücken.

Laatste reis

November 1944 gaat Maduro op transport naar het concentratiekamp Dachau. Zijn moraal was ongebroken, zeggen medegevangenen, maar zijn lichaam te verzwakt. George Maduro is 28 jaar oud geworden.

Zijn verslagen ouders Joshua en Rebecca Maduro denken na hoe ze ervoor kunnen zorgen dat hun zoon nooit vergeten wordt.