In de buurt van het Duitse Wesel is een trein met Nederlandse vluchtelingen beschoten door geallieerde vliegtuigen. Er zijn zo'n vijftien doden gevallen, onder wie kinderen. Tientallen mensen raakten gewond.

"We hoorden het geluid van jachtvliegtuigen dichterbij komen. Voordat we iets konden zien ratelden de mitrailleurs en viel er een bom door onze wagon, die onder de trein ontplofte", zegt tiener Jan Meeuwissen. "Er werd gegild, gehuild. Overal lagen mensen, overal bloed."

In de trein zaten zo'n 1800 mensen die vanuit Roermond via Duitsland naar Noord-Nederland worden geëvacueerd. De stad werd eind januari ontruimd, omdat het front dichterbij kwam.

Ze was dood, dat zag ik meteen.

De goederentrein was tijdelijk op een zijspoor gezet, zodat de locomotief kon worden vervangen. Waarschijnlijk hebben de geallieerden het aangezien voor een militair transport.

De 12-jarige Jan Dosker ontsnapte aan het drama doordat hij even was uitgestapt. Zijn broers van 13 en 16 zag hij levensgevaarlijk gewond buiten de trein, zijn omgekomen moeder vond hij in de wagon. "Ze was dood, dat zag ik meteen. Ze bewoog niet, haar ogen stonden open."

Met de familie Meeuwissen zal Dosker verder reizen naar Leeuwarden, waar al zo'n 15.000 mensen zijn gearriveerd. Vanuit de Friese hoofdstad worden ze verdeeld over de rest van de provincie. Het opnemen van de ontheemden is verplicht voor de Friezen, wel krijgt men een vergoeding van 2 gulden per persoon per week.

Baby's omgekomen

De reizigers hebben niet alleen te lijden onder de beschietingen. De hygiëne is slecht in de goederenwagons, de kou enorm. Meerdere baby's overleefden de reis niet.

"Wat mij het meest is bijgebleven, is het beeld van een moeder met haar gehandicapte kind", zegt een evacué. "Ze zaten in de hoek en de moeder had niet in de gaten dat er kakkerlakken over haar schouders kropen. Wat erg vond ik dat."

Wennen

Eenmaal in Friesland ontdekte men al snel dat het voor iedereen even wennen is, de katholieke stedelingen tussen de protestantse boeren. "Wij Limburgers zijn bourgondischer, vrijer ook. Alles in Friesland is strakker, meer regels. 'Dit mag niet, dat moet wel'", merkte Jo Starkenborg. "Er was ook discussie over de inhoud van de Bijbel. Bij ons natuurlijk onbespreekbaar, wat de pastoor zei was waar."

Toch probeert men er het beste van te maken. De mis zal men op veel plekken de komende tijd in cafés of dorpslokalen worden opdragen. Daarbij helpen medewerkers van de eveneens geëvacueerde bisschop van Roermond.