Twee weken verstopt in een kast, anderhalve maand ondergedoken in een kuil in het bos, een tocht van totaal drie maanden door Midden-Nederland, maar het is gelukt. Kolonel Graeme Warrack heeft bevrijd gebied bereikt. Eergisteren arriveerde hij via de Biesbosch.

"Zoveel maanden had ik van dit ogenblik gedroomd, en nu het zover was, kon ik nauwelijks geloven dat het echt was", zei Warrack nadat hij met thee, cognac en worstjes met aardappelpuree was ontvangen. "We zullen er vrij zielig uitgezien hebben zoals we daar ineengedoken op onze stoelen zaten, drijfnat en uitgeput."

De Schotse legerarts landde bijna een half jaar geleden in ons land aan het begin van Market Garden, bij de grootscheepse luchtlandingsoperatie rond Arnhem. Na de overwinning van de Duitsers besloot hij bij de gewonden te blijven die werden afgevoerd naar Apeldoorn. Hij wist vrij te komen door zich in een kast te verstoppen.

'Afschuwelijke spanning'

Na zijn ontsnapping kwam hij per toeval bij een gezin in Otterloo terecht waar hij kon onderduiken. "Mijn verloofde was kort tevoren gearresteerd", legt dochter Tineke uit. "We hadden in het bos twee schuilplaatsen gegraven om hem in staat te stellen snel te verdwijnen als het nodig mocht zijn."

"Nu kon ik wat terugdoen tegen de Duitsers."

Toch was het duidelijk dat Warrack hier niet de bevrijding kon afwachten. Zo hoorde hij op een dag Duitsers in de buurt bomen kappen. "Ik wachtte in afschuwelijke spanning af en durfde me zelfs niet te bewegen in mijn bed uit vrees dat het stro zou ritselen", herinnert Warrack zich.

De rivier over

Barrière op weg naar de eigen linies waren echter de grote rivieren. Reddingsoperatie Pegasus II mislukte, een andere keer ging een boottocht niet door omdat het ijs te veel lawaai zou maken. Een derde keer haalde Warrack de overkant van de Rijn, maar moest hij terugkeren omdat de Duitsers plots Tiel ontruimden.

Ook zijn geslaagde tocht door de Biesbosch ging moeilijk. Een kano van zijn groep bleek halverwege de reis lek, waardoor enkele personen achter moesten blijven. Tegen de tijd dat hij de oever bereikte, waren zijn handen bloederig, stukgeschaafd door het peddelen.

De opluchting was groot bij aankomst, ook omdat hij wist dat alle Nederlanders die hem hielpen ter plekke hadden kunnen worden doodgeschoten. "Al die Jannen, Willems en Hanzen die onze gastheren en gidsen waren en zulke risico's namen om ons te helpen, waar jullie ook zijn- ik dank jullie."

Bron ooggetuige:
- Tocht door het duister - Graeme Warrack