Een enkele koerier die bij toeval door Epe reed is uitgeroepen tot bevrijder van de regio. Maar ook een Canadese motorrijder en een Nederlandse commando kunnen aanspraak maken op de titel. Het geeft aan hoe grillig het front verloopt door de vlotte opmars van de geallieerden.

Korporaal-motorrijder G. van Aken was vanuit Eindhoven onderweg om een bericht af te leveren in het net bevrijde Apeldoorn. Hij ging ervan uit dat de Duitsers ook al uit dit deel van de Veluwe waren verdreven, schrijft Trouw.

In de buurt van Epe kwam hij echter barricades van gevelde bomen tegen en lichamen van omgekomen Duitsers. Omdat hij nergens geallieerde tanks en soldaten zag, hield hij zijn revolver gereed.

In Epe werd hij ontvangen met kreten: "Het is een tommy, het is een tommy!" Tot zijn verbazing kwam hij in een feestende mensenmassa terecht. Na een officieel welkomstwoord kreeg hij een versierd klompje in zijn handen gedrukt dat speciaal voor de bevrijders was gemaakt.

De laatste Duitsers bleken pas deze morgen het dorp te hebben verlaten. Ze hadden de bruggen over het kanaal opgeblazen en lieten explosieven afgaan in de Hoofdstraat. Van Aken was de eerste geallieerde militair die de bewoners van Epe daarna zagen. Na het onthaal reed hij door om zijn bericht met enige vertraging in Apeldoorn te brengen.

Verkenningstocht

In het naburige Vaassen was het ook een enkele geallieerde militair die de vrijheid kwam brengen: de Canadees Roger Jean Marie. Hij maakte vanuit Apeldoorn een verkenningstocht op de motor om te kijken waar de Duitsers zich bevonden.

"De nacht ervoor was overal geknal, maar die ochtend was het stil. Jean Marie werd toegejuicht. Mensen schudden elkaar de hand", vertelt de 10-jarige Peter Schermers. "Er waren ook mensen die de vlag wilden uitsteken, maar daar werd voor gewaarschuwd, want het was nog niet overal veilig."

Na handen te hebben geschud en sigaretten te hebben uitgedeeld, reed de Canadees op zijn Harley weer terug naar Apeldoorn om verslag uit te brengen.

Versterking nodig

In Epe diende zich later op de dag nog een derde gegadigde aan: de Nederlandse officier Johan de Stoppelaar Blijdesteijn, getraind door de Britse SAS. Met hulp van het plaatselijke verzet snapte hij 30 krijgsgevangenen, meldde hij aan de Canadezen. Hij vroeg om hulp om de stad definitief te ontzetten, maar versterking laat nog even op zich wachten.

Voor de zekerheid raadt De Stoppelaar Blijdesteijn de bevolking aan nog even niet te vlaggen met rood-wit-blauw, maar te wachten tot de Canadese hoofdmacht definitief het gebied heeft bereikt.