Een onderzeeër die aan het begin van de oorlog in Duitse handen viel, wordt binnenkort weer overgedragen aan Nederland. De O 27 is na een capitulatie in Noorwegen naar Noord-Ierland overgebracht om op te knappen. Door de afwijkende vorm hadden de Britten door dat het om een buitgemaakt voertuig ging.

De onderzeeër was nog niet afgebouwd toen de RDM-scheepswerf in mei 1940 werd veroverd. Er was geprobeerd het schip te laten zinken, maar de Duitsers konden het vaartuig lichten en afbouwen. Het werd onder de naam UD-5 in de vaart genomen.

Vooral in de beginjaren van de oorlog waren de 1170 onderzeeërs van Duitsland een geducht gevaar. Om Groot-Brittannië op de knieën te dwingen en troepenverplaatsingen te bemoeilijken, schuimden ze de oceanen af op zoek naar vracht- en marineschepen.

De UD-5, een van de vijftien 'beuteboote' die op andere landen waren veroverd, speelde daarbij geen grote rol: het schip werd voornamelijk gebruikt voor trainingen bij Noorwegen. Eenmaal zonk het tijdens een patrouille een Brits vrachtschip.

Overgegeven

Aan het einde van de oorlog gaf nazi-leider Dönitz, de strateeg van de duikbootoorlog, zijn onderzeeërs opdracht zich over te geven in de dichtstbijzijnde haven. De UD-5 gaf zich op 9 mei over in het Noorse Bergen met 28 andere onderzeeërs.

Matroos Alan Hope zag die dag bij het Schotse Loch Eribol ook de ene na de andere duikboot bovenkomen. "De eerste onderzeeër, de U1009, kwam boven met een gescheurde zwarte vlag aan zijn periscoop, het teken dat ze zich overgaven. Iedereen nam zijn gevechtspositie in."

Ik denk dat er wel een traantje gelaten werd.

"We gingen aan boord. Wapens werden overboord gegooid, het logboek in beslag genomen en we maakten ons klaar om de bemanning gevangen te nemen. De kapitein las een boodschap aan zijn bemanning voor dat ze hun boot zouden achterlaten. Ik denk dat er wel een traantje gelaten werd."

In totaal zijn er ruim 150 onderzeeërs aan de geallieerden overgedragen, van het Noorse Narvik tot Gibraltar, en zelfs enkele in de VS. Vanuit de Ierse haven Lisahally zal het merendeel ervan de Atlantische Oceaan worden opgesleept om gezonken te worden.

De UD-5 blijft dat lot bespaard. Vanwege zijn afwijkende vorm en de afbeelding van een Nederlands vissersmeisje op de commandotoren had men door dat het hier om een buitgemaakt model ging. Daarop werd Nederland benaderd met de vraag of we hem terug willen.

De marine stuurt nu een bemanning en een onderhoudsploeg naar Noord-Ierland, omdat de onderzeeër door de Duitsers verwaarloosd is.