De Britse premier Johnson waarschuwt dat de crisis rond Oekraïne zich in de gevaarlijkste fase tot nu toe bevindt, en dat een oorlog "een absolute ramp" zou zijn. Hij vermoedt dat Moskou nog niet heeft besloten of het overgaat tot een inval, maar Britse inlichtingendiensten schetsen volgens Johnson een grimmig beeld.
De Britse premier deed zijn uitspraken in Brussel, waar hij een ontmoeting heeft met NAVO-chef Stoltenberg. Volgens Johnson heeft Europa te maken met de grootste veiligheidscrisis in decennia.
Johnson benadrukt dat de crisis nog kan worden opgelost. Het Westen is volgens hem bereid om met Rusland te overleggen over militaire oefeningen van de NAVO en over de plaatsing van raketten.
Maar het Russische eisenpakket is beduidend groter. Moskou wil dat het militaire bondgenootschap garandeert dat Oekraïne en andere voormalige Sovjetstaten geen lid worden. Ook zouden NAVO-troepen zich moeten terugtrekken uit Oost-Europa. Beide eisen zijn door de NAVO en de VS verworpen.
Nord Stream 2
Johnson sprak lof uit voor Duitsland omdat Berlijn inmiddels een harder standpunt zou hebben ingenomen door een Russische inval direct te koppelen aan het niet in gebruik nemen van Nord Stream 2, de gasleiding die van Rusland naar Duitsland loopt en klaar is voor gebruik.
Dertig jaar na het einde van de Koude Oorlog lijkt de geschiedenis bezig aan een comeback. Het Westen en Rusland staan lijnrecht tegenover elkaar in Oost-Europa, waar op dit moment vooral de situatie rond Oekraïne zorgelijk is:
De Amerikaanse president Biden zei een paar dagen geleden in Washington resoluut dat Nord Stream 2 niet doorgaat als Rusland Oekraïne opnieuw binnenvalt. De Duitse bondskanselier Scholz stond naast hem en zei desgevraagd dat Duitsland en de VS het eens zijn over zware maatregelen, zonder daarbij Nord Stream expliciet te noemen. Scholz reist volgende week af naar Moskou en Kiev.
NAVO-secretaris-generaal Stoltenberg zegt dat Rusland het aantal troepen aan de Oekraïense grens nog altijd uitbreidt. Daardoor is de 'waarschuwingstijd' volgens hem verder afgenomen. "De NAVO is geen dreiging voor Rusland", zegt Stoltenberg, "maar we moeten ons voorbereiden op het ergste, en ons tegelijkertijd blijven inspannen voor een diplomatieke oplossing."
Stoltenberg herhaalt dat de NAVO bereid is tot overleg met Rusland, bijvoorbeeld over nucleaire wapens. Rusland heeft volgens hem "de keuze tussen sancties en een grotere aanwezigheid van de NAVO in Oost-Europa enerzijds, en een diplomatieke oplossing anderzijds."
Geen woorden maar daden
Johnson reist na zijn bezoek aan Brussel door naar Polen, waar hij Britse troepen bezoekt. Ondertussen is zijn minister van Buitenlandse Zaken afgereisd naar Moskou. Liz Truss bracht haar Russische ambtgenoot Lavrov daar de boodschap over dat het land een zware prijs zal betalen als het een inval in Oekraïne doorzet.
Lavrov op zijn beurt noemt het "spijtig dat het Westen eist dat Rusland troepen van Russisch grondgebied weghaalt." Niet Rusland dreigt volgens hem, maar de NAVO.
Maar volgens Truss is het overduidelijk dat de samentrekking van troepen bij de grens met Oekraïne bedoeld is als dreigement. Truss zei dat Lavrov haar heeft verteld dat Rusland geen plannen heeft voor een inval, "maar dan moeten er daden volgen op woorden".
Juist vandaag is een grote militaire oefening van Rusland en Belarus begonnen, die door Frankrijk is betiteld als "een gewelddadige geste". De oefeningen vinden plaats vlak bij de grens met Oekraïne, wat betekent dat Russische militairen en hun materieel dichter bij de hoofdstad Kiev komen.
